Alanya’da ‘İlaç tedarik krizi’ büyüyor

Alanya ve bölgenin ilk ve tek ‘Araştırma ve Danışmanlık Şirketi’ Just’tan Uzman Sosyolog Esra Demir ve Uzman Araştırmacı Bünyamin Yaşar, Alanya’daki ilaç tedariği sorunu araştırmasının çarpıcı sonuçlarını Alanya Aktif Gazeteciler Cemiyeti’nde (ALGC) açıkladılar

JUST Araştırma ve Danışmanlık Şirketi, Alanya’nın sorunlarını ortaya koyan önemli bir araştırmaya daha imza attı.
Alanya ve bölgenin ilk ve tek ‘Araştırma ve Danışmanlık Şirketi Just’tan Uzman Sosyolog Esra Demir ve Uzman Araştırmacı Bünyamin Yaşar, Alanya’daki ilaç tedariği krizi araştırmasının çarpıcı sonuçlarını Alanya Aktif Gazeteciler Cemiyeti’nde (ALGC) açıkladılar.
ALGC Başkanı Ferit Kesen, Alanya’da uzun süredir yaşanan ilaç krizine ilişkin vatandaş şikayetlerinin hızla arttığını belirterek “Alanya basınımız uzun süredir bu sorunu gündemde tutuyor ancak sorun bir türlü aşılamıyor. Sorunun nedenlerini ortaya koyan bu araştırma için Just’a teşekkür ediyoruz. Halk sağlığı için bu sorunun bir an önce sona erdirilmesini bekliyoruz” dedi.
ARAŞTIRMA 50 ECZANEDE YAPILDI
Anketörler aracılığı ile Alanya’daki 50 eczanede yüz yüze yapılan görüşmelerden çarpıcı sonuçlar çıktı. Alanya eczanelerinde yaşanan ilaç tedarik sorununun nedenleri üzerine yapılan araştırmada sorunun yüzde 68.75 oranında kurdan kaynaklandığı, diğer nedenlerin ise üretim ve toptan alımlar olduğu ortaya çıktı.
Araştırma sonuçlarına ilişkin açıklamalarda bulunan Uzman Sosyolog Esra Demir, “Son zamanlarda sıkça gündeme gelen eczanelerin ilaç tedarik sorunu hem vatandaşın hem de eczacıların mağdur olmasına neden olmaya devam etmektedir. Bu noktada Alanya’daki 50 eczane ile ilaç tedariği konusunda bir araştırma gerçekleştirdik. Bu araştırmada eczanelerin hangi ilaçlarda tedarik sorunu yaşadığı, bu durumun sebeplerinin neler olduğu üzerine sorular yöneltildi. Eczacılar, ilaç tedariğinde yaşanan sorunun nedeni olarak yüzde 68,75 oranında kurun yüksek olması, yüzde 25 üretimde yaşanan problemler ve yüzde 6,25 toptan alımlardan kaynaklandığını belirttiler. Kura bağlı olarak ilaçların yurtdışından gelişlerinde sorunların yaşandığını belirtirlerken, öte yandan ‘Yerli firmalar da yurtdışına satmak istiyor’ ifadelerini kullandılar. Bunların yanı sıra maliyetlerden ötürü etken madde üretiminde bir sıkıntı olduğunu da belirttiler. Eczacılardan bazıları ise stokçuluk yapıldığını, özellikle yabancı turistlerin ilaçları toptan aldığını ifade etti. Firmalar ve devlet arasında anlaşmazlıkların olduğunu da ifadelerine eklediler. İlaç tedariğinde yaşanan sorunların yanı sıra mevsimsel olarak yaşanan hastalıkların çoğalmasının da talebi arttırdığı görülmektedir. Eczacılar, bakanlığın ‘Nöbetçi eczane sayısı arttırılmalı’ önerisinin bir çözüm olmadığını, sorunun ilaç tedariği olduğuna dikkat çektiler. Eczacılar, alınan ve alınması planlanan tedbirlerin geçici tedbirler olduğunu, sorunun kalıcı olarak çözümünü sağlamadığını ifade ettiler. Eczacıların çoğunluğu, her gün eczaneye gelen müşterilerin ortalama olarak yüzde 40’ını geri çevirmek zorunda kaldıklarını ifade etti. Katılımcılardan bir tanesi bu durumu ‘Bir kanser hastasının ilacını 15 günde zor bulduk’ şeklinde ifade etti. Eczacılar kanser ilaçları, kronik ilaçlar vb. acil gerekli olan ilaçların tedariğinde de zorlandıklarını, vatandaşın mağdur olduğunu söylediler” dedi.
İŞTE TEDARİĞİNDE SORUN YAŞANAN İLAÇLAR
Eczanelerin tedariğinde sorun yaşadığı ilaçlar hakkında bilgi veren Uzman Araştırmacı Bünyamin Yaşar, “2020 verilerine göre, Türkiye nüfusunun yüzde 27.2’sini (22.8 milyon) çocuklar oluşturmaktadır. Yapılan araştırmalara göre 0-14 yaş grubu çocuklarda enfeksiyon en sık görünen hastalıktır. Tüm yaş gruplarında da enfeksiyon hastalıklarının bir hayli fazla olduğu bilinmektedir. Türkiye’de reçetelere yüzde 35 oranında antibiyotik, ağrı kesici, ateş düşürücü gibi ilaçlar yazılmaktadır. Yaptığımız araştırmada eczacılar hemen hemen bütün ilaçların tedariğinde sorun yaşandığını belirtirken, özellikle antibiyotikler, çocuk ilaçları, doğum kontrol hapları, kronik ilaçlar, göz damlaları, şuruplar, ağrı kesiciler ve iğnelere erişim konusunda sıkıntılar yaşandığını belirtmiştir. Eczacılar, eczanede olması gereken ilaçların yüzde 50’sinin bulunmadığını ifade etmiştir. Bu ilaçların tedariğinden depoların sorumlu olmadığını, deponun içindeki ürünün eşit bir şekilde dağıtıldığını da ifadelerine eklemişlerdir. 14 Aralık 2022 Çarşamba günü Resmi Gazete’de yayınlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırmalarına Dair Cumhurbaşkanı Kararı ile ilaçların fiyatlandırılması 1 avro cinsinden yüzde 36.77 artarak 10.76 liraya çıkartılmıştır. Eczacılar, bu durumun ilaç tedariği probleminin nedeni olduğunu düşünmekte ve ‘Bugünkü kurun 20 lira civarında. Ancak tıbbi ürünler (ham madde ve ithal ilaç) güncel kurdan alınıp, beşeri ilaç fiyatı 10,76’dan satılmak zorunda. Bu durum hem ilaç üreticisi hem de ithalatçılar açısından ekonomik sıkıntı oluşturmakta, böylece Türkiye’de ilaç üretiminin askıya alınmasına sebebiyet vereceği görülmektedir’ demektedirler. Ülkemizde kullanılan ilaçlara bakıldığında en çok antibiyotik, daha sonra ise kronik ilaçlar sık kullanılmaktadır. İlaç tedariğinde yaşanan bu sıkıntı, özellikle son aylarda ilaçlara erişebilirliğin azalması, ilerleyen zamanlarda hem sağlık açısından hem de ekonomik açıdan problemlere yol açabilecektir” ifadelerini kullandı.